Najczęstsze pytania pacjentów:
- Co to jest cukrzyca ?
Definicja cukrzycy wg WHO: Cukrzyca (łac. diabetes mellitus) to grupa chorób metabolicznych charakteryzująca się hiperglikemią (podwyższonym poziomem cukru we krwi) wynikającą z defektu produkcji lub działania insuliny wydzielanej przez komórki beta trzustki. Przewlekła hiperglikemia wiąże się z uszkodzeniem, zaburzeniem czynności i niewydolnością różnych narządów, szczególnie oczu, nerek, nerwów, serca i naczyń krwionośnych.
- Jak rozpoznać cukrzycę?
Kryteria rozpoznawania cukrzycy wg WHO:
- glikemia przygodna musi być większa bądź równa 200 mg% (11,1 mmol/l) (chorzy z objawami hiperglikemii),
- glikemia na czczo większa bądź równa 126 mg% (7,0 mmol/l) stwierdzona dwukrotnie w kolejnych badaniach (bez względu na obecność objawów hiperglikemii),
- glikemia po 120 min od doustnego podania 75g glukozy przekraczająca bądź równa 200 mg% (11,1 mmol/l).
Stany przedcukrzycowe
Nieprawidłowa glikemia na czczo w przedziale 100-125 mg% (5,6-6,9 mmol/l) , a w 120 min doustnego testu tolerancji glukozy (OGTT) glikemia poniżej 140 mg% (7,8 mmol/l) lub nieprawidłowa tolerancja glukozy w 120 min OGTT glikemia pomiędzy 140-199 mg% (7,8-11,0 mmol/l).
- Jakie objawy powinny mnie zaniepokoić?
- częste oddawanie moczu,
- wzmożone pragnienie,
- ubytek masy ciała,
- bóle głowy,
- osłabienie, senność
- nudności i wymioty
Często objawom tym towarzyszą grzybicze infekcje jamy ustnej oraz zewnętrznych narządów moczopłciowych spowodowane odwodnieniem, cukromoczem, obecnością acetonu w moczu oraz utratą przeciwciał i witamin. Objawy cukrzycy są zróżnicowane i związane z indywidualnymi cechami chorego.
Gdy pojawiają się niepokojące objawy należy zgłosić się do lekarza i wykonać odpowiednie badania, gdyż cukrzycę można rozpoznać i leczyć już we wczesnej fazie.
- Jeśli nie mam cukrzycy, to jak często powinnam się badać w tym kierunku?
Badanie w kierunku cukrzycy należy przeprowadzić raz w ciągu 3 lat u każdej osoby powyżej 45 rż. Ponadto niezależnie od wieku, badanie należy wykonać u osób z nadwagą (BMI < 25), z cukrzycą występującą w rodzinie, mało aktywnych fizycznie, z grupy środowiskowej lub etnicznej częściej narażonej na cukrzycę, u których w poprzednim badaniu stwierdzono nieprawidłową glikemię na czczo lub nietolerancję glukozy, z przebytą cukrzycą ciężarnych, u kobiet, które urodziły dziecko o masie ciała przekraczającej 4kg, z nadciśnieniem tętniczym, z hiperlipidemią, z zespołem wielotorbielowatych jajników oraz z chorobą układu sercowo-naczyniowego.
- Jakie typy cukrzycy najczęściej spotykamy?
Cukrzyca typu 1 tzw. cukrzyca insulinozależna - jest schorzeniem z autoagresji, w którym dochodzi do uszkodzenia komórek wysp trzustkowych odpowiedzialnych za produkcję insuliny. Najskuteczniejszym sposobem leczenia cukrzycy typu 1 jest podawanie egzogennej insuliny za pomocą wstrzyknięć podskórnych albo ciągłego podskórnego wlewu insuliny za pomocą pompy insulinowej.
Cukrzyca typu 2 dotyczy osób z opornością na własną insulinę i/lub względnym niedoborem insuliny. Redukcja masy ciała i/lub leczenie farmakologiczne hiperglikemii może skutecznie zmniejszyć oporność na insulinę. Ryzyko zachorowania wzrasta wraz z wiekiem, a czynnikiem predysponującym jest otyłość i brak aktywności fizycznej. Ogromne znaczenie ma tu predyspozycja genetyczna.
Cukrzyca ciążowa są to różnorakiego stopnia zaburzenia tolerancji węglowodanów, cukrzyca rozwijająca się bądź nieprawidłowości rozpoznane po raz pierwszy w okresie ciąży. Do czynników ryzyka rozwoju możemy zaliczyć wielorództwo, ciążę po 35. roku życia, zgony wewnątrzmaciczne, urodzenie noworodka z wadą rozwojową, porody dzieci o masie powyżej 4kg, nadciśnienie tętnicze lub nadwaga przed ciążą, wywiad rodzinny w kierunku cukrzycy typu 2 lub rozpoznanie GDM we wcześniejszych ciążach.